โครงการส่งเสริมอุตสาหกรรมน้ำมันปาล์มขนาดเล็ก โครงการเพื่อชาวสวนปาล์ม พืชเศรษฐกิจตัวใหม่ของภาคใต้ที่นิยมกัน คือ ปาล์มน้ำมัน ชาวสวน ปาล์มนิยมปลูกเป็นสวนขนาดเล็ก กระจัดกระจายอยู่ทั่วไปนับตั้งแต่จังหวัดกระบี่ ลงไป เกษตรกรมักจะประสบปัญหาการส่งผลปาล์มไปยังโรงหีบน้ำมันปาล์ม ซึ่ง ในช่วงแรกๆ มีโรงงานขนาดใหญ่อยู่ที่จังหวัดกระบี่เท่านั้น การขนส่งที่ไม่สะดวก ทําให้น้ำมันที่อยู่ในลูกปาล์มเสื่อมลงตามระยะเวลา รายได้ที่เกษตรกรควรได้รับ ก็ลดลงตามไปด้วย
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงห่วงใยชาวสวนปาล์มเหล่านี้ จึงมี พระราชดําริให้มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ทําการศึกษาวิจัยพัฒนาต้นแบบ โรงงานห็บน้ำมันปาล์มขนาดเล็กในระดับที่ชาวบ้านจะสามารถดําเนินการเองตามลําพังได้ หลังจากที่ได้มีการพัฒนาต้นแบบเสร็จแล้ว มหาวิทยาลัยสงขลา นครินทร์ได้ไปติดตั้งเครื่องห็บขนาด ๑ ตันที่โรงงานสหกรณ์นิคมอ่าวลึก จังหวัด กระบี โดยใช้ต้นทุนไปเป็นเงินประมาณ ๒๐๐,๐๐๐ บาท เท่านั้น ปรากฏว่า มีขนาดเล็กเกินไปไม่เหมาะสมกับปริมาณผลปาล์มที่ผลิตได้ กลุ่มเกษตรกร จึงได้ขอให้ทางมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ขยายโรงงานเป็น ๖ ตัน ปรากฏว่า ได้ผลดี นอกจากจะหีบเอาน้ำมันปาล์มออกมาแล้ว ยังได้นําเอากากของลูกปาล์มไปแปรรูปเป็นอาหารสัตว์ และเอาไขน้ำมันปาล์มมาทําสบู่จําหน่ายได้อีกด้วย
โรงงานสกัดน้ำมันปาล์มขนาดเล็กนี้นอกจากจะมีราคาถูกแล้ว ยังได้ช่วย ลดค่าขนส่งและลดการสูญเสียคุณภาพของผลปาล์ม เกษตรกรสามารถกําหนด ระยะเวลาการขายผลปาล์มของตัวเองได้และสามารถพัฒนาผลิตผลให้ได้
ปัจจุบันในศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองจังหวัดนราธิวาส ก็มีพระราช ดําริให้จัดสร้างโรงงานสกัดและแปรรูปน้ำมันปาล์มขนาดเล็ก เพื่อแปรรูปผลผลิตที่ได้จากการทดลองตลอดจนถึงการแปรรูปผลผลิตน้ำมันปาล์มเพื่อการบริโภค
กล่าวได้ว่า โครงการส่งเสริมอุตสาหกรรมปาล์มน้ำมันขนาดเล็กเป็น โครงการศึกษาวิจัยด้านเกษตรอุตสาหกรรมที่มีประสิทธิภาพ สามารถยกระดับการครองชีพในภาคใต้ให้ดีขึ้น
ศูนย์ศึกษาการพัฒนา : การยกระดับเกษตรกรสู่อุตสาหกรรมเกษตร
วัตถุประสงค์ประการหนึ่งของศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจาก พระราชดําริในภูมิภาคต่างๆ คือ การส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจ และการนํา ผลผลิตทางการเกษตรมาแปรรูปเป็นสินค้าเกษตรอุตสาหกรรม อาจกล่าวได้ว่า ศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ ก็คือ การแปรผลสรุปของโครงการพระราชดําริในการ พัฒนาโดยเฉพาะในด้านการเกษตรในยุคต้นๆ มาสู่ชุมชน เป็นแหล่งเรียนรู้และ ถ่ายทอดวิทยาการ เพื่อยกระดับเกษตรกรสู่การเกษตรอุตสาหกรรมที่เหมาะสม
ผลิตภัณฑ์ยาง ชาวภาคใต้มีสํานวนภาษาซึ่งสะท้อนวิถีชีวิตสํานวนหนึ่ง ว่า "ตื่นสายให้ปลูกสวนพร้าว ตื่นเข้าให้ปลูกสวนยาง" ชาวสวนยางต้องตื่นเช้า เพราะการกรีดยางที่ให้น้ำยางที่มีปริมาณและคุณภาพดี ต้องทําตอนตี ๓ ตี ๔ ชาวสวนยางจึงต้องเป็นคนขยัน
ยางพาราเป็นพืชเศรษฐกิจที่สําคัญในภาคใต้ สามารถนํามาแปรรูป เป็นผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมได้ เดิมงานอุตสาหกรรมยางนั้นโครงการศูนย์ ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯได้ดําเนินการงานวิจัยทดสอบการแปรรูปจากผลิตภัณฑ์ ยาง และได้แปรรูปผลิตภัณฑ์ยางในรูปแบบต่างๆ เช่นจานรองแก้ว เบาะฟองน้ำ เท้าเทียม เป็นต้น จนกระทั่งประสบผลสําเร็จ และได้มอบหมายให้ศูนย์วิจัยยาง สงขลา สถาบันวิจัยยาง กรมวิชาการเกษตร รับใปดําเนินงานตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๒๖
ในปี พ.ศ. ๒๕๒๘ สถาบันวิจัยยางได้ขยายแผนงานเป็นแผนงาน การศึกษาการพัฒนาอุตสาหกรรมยางธรรมชาติครบวงจร ซึ่งประกอบไปด้วย อุตสาหกรรมการผลิต อุตสาหกรรมการแปรรูปยางดิบ อุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์ จากยาง การตลาดและการค้า ในด้านอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์จากยางนั้น ได้จัดทําโครงการย่อยหลายโครงการ เช่น ศึกษาสูตรและวิธีผลิตเท้าเทียม ผลิต ยางรัดของ ยางฟองน้ำรองพรม เป็นต้น และเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๒ กรมวิชาการ เกษตรได้จัดสร้างโรงงานผลิตภัณฑ์ยางขนาดเล็กที่เขาสํานัก เพื่อพัฒนาอุตสาหกรรมยางธรรมชาติครบวงจร
ในปัจจุบันโครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ได้มุ่งเน้นผลผลิตยาง จากสวนยางของศูนย์ฯ และของเกษตรกรในหมู่บ้านรอบศูนย์เป็นหลัก โดยนํา น้ำยางสดที่ได้มาผลิตน้ำยางข้นในโรงงานอุตสาหกรรมยางของศูนย์ น้ำยางข้น ที่ได้จะจําหน่ายให้แก่โรงงานในพื้นที่ใกล้เคียง และองค์การสวนยางส่วนหนึ่ง ส่วนหางน้ำยางนํามาผลิตเป็นยางเครป น้ำยางข้นที่ได้อีกส่วนหนึ่งจะนําเข้า แปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ยางเพื่อเพิ่มราคา ในระยะแรกนี้สามารถผลิตฟองน้ำรอง เสื่อกระจูดและฟองน้ำเบาะรองนั่งได้